Ingezonden brief: Sociale misstanden in Enschede en de toeslagenaffaire
ENSCHEDE - Zo’n twee jaar geleden werden mij de overeenkomsten tussen de toeslagenaffaire en de sociale misstanden Enschede al duidelijk. Gedreven door perverse prikkels gaven de Belastingdienst jarenlang uitvoering aan de Toeslagenwet en de Enschedese colleges aan de Participatiewet, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Jeugdzorg. Kwetsbare inwoners en hun gezinnen die een beroep deden op de Kinderopvangtoeslag, een PW-uitkering, Wmo- en Jeugdzorgvoorziening werden doelbewust financieel benadeeld door respectievelijk de Belastingdienst en de Gemeente Enschede.
Het Diaconaal Platform Enschede legde onlangs in haar memo precies de vinger op de zere plek en verweet de gemeente Enschede terecht structureel onethisch handelen jegens kwetsbare inwoners. De roep om een diepgravend onderzoek door een extern bureau werd hierdoor steeds luider. De ex-wethouders Patrick Welman (CDA) en Jurgen van Houdt (ChristenUnie) waren in de periode van 2014 tot 2018 eindverantwoordelijk voor het Enschedese schrikbewind in het sociaal domein. Zo deden zich in onze stad onder meer de volgende sociale misstanden voor:
1) De onrechtmatige zoekperiode bijstandsaanvragers 27 jaar en ouder. Ruim 2.500 inwoners en hun gezinnen werden door deze laakbare werkwijze zwaar gedupeerd. De Nationale Ombudsman stelde in 2015 een onderzoek in en bestempelde de Gemeente Enschede tot ‘onbetrouwbare overheid’.
2) De gebrekkige bevoorschotting bijstandsaanvragers. De Rekenkamer deed in 2017 onderzoek en stelde vast dat de Gemeente Enschede geen óf te laat en te lage wettelijke voorschotten verstrekte.
3) Het niet in behandeling nemen van aanvragen bijzondere bijstand bewindvoering. Sociaaladvocate mr. Petra Gerritsen voerde voor Findool Bewindvoering meerdere procedures. De Centrale Raad van Beroep deed in 2017 uitspraak en stelde vast dat Enschede in strijd met wet handelde.
Sinds 2018 zwaaien wethouder Arjan Kampman (PVDA) en Niels van den Berg (BurgerBelangen) de scepter in het sociaal domein maar die bakken er helaas ook niet veel van. Na ruim tweeënhalfjaar registreert Stichting ‘Sociaal Hart Enschede’ in 2021 nog steeds een aantal sociale misstanden. Onder andere: Gebrekkige ‘fraude’-onderzoeken ruïneren mensenlevens. Inhumane Maatregelenverordening (strafkortingen). Gebrekkige verstrekking bijzondere bijstandsaanvragen. Individuele Inkomenstoeslag sinds 2012 extreem gekort. Gebrekkige vaststelling individuele beslagvrije voet. Veel aanvragers maandenlang zonder inkomen (verdienmodel). Armoedegelden verdwijnen naar algemene middelen. Schending AVG, opvragen en beheren medische gegevens. Inhumane winternoodnachtopvang sociaal dak- en thuislozen. Geen briefadres voor sociaal dak- en thuislozen. Geen rekening houden met 15.000 laaggeletterden. Ouderen, zieken en gehandicapten beroofd van zorg. Lange wachttijden Wijkteams Wmo- en Jeugdzorgvoorzieningen. Beëindigen ‘Dienstencheque’ huishoudelijke zorg. Wegbezuinigen ‘Mantelzorgcomplimentje’ (geldbedrag).
Inwoners die een klacht willen indienen over gedragingen van ambtenaren of de gemeente kunnen zich wenden tot het gemeentelijk Klachtencommissariaat. Burgemeester Onno van Veldhuizen is portefeuillehouder van het Klachtencommissariaat. Sinds enige tijd ligt Klachtencommissaris Ninke van der Kooy onder vuur. Ook hier registreert ‘Sociaal Hart Enschede’ helaas een sociale misstand: deze is niet onafhankelijk, en er is onvrede over functioneren en positionering
René Beunders
Stichting ‘Sociaal Hart Enschede’