Alweer democratie
Het hoogste orgaan in een democratie is de volksvertegenwoordiging. Zij krijgen het vertrouwen van de kiezer. Zo is de Tweede Kamer met 150 leden de volksvertegenwoordiging op landelijk niveau en de gemeenteraad van Enschede met 39 leden de vertegenwoordiger op gemeenteniveau. Daar hoort een werkverdeling bij, met 150 of 39 leden bereik je in de praktijk niet veel. Dus de raad heeft de uitvoering van het dagelijkse werk overgedragen aan een zestal bestuurders, 5 wethouders en de burgemeester. Dit alles nog gebaseerd op de overgedragen bevoegdheid door de raad.
Democratie is zo belangrijk dat de volksvertegenwoordiging er bovenop hoort te zitten door kaders te stellen en vooral te controleren. Want natuurlijk is de gemeenteraad lastig voor B&W en zo hoort het ook, maar ook B&W zijn lastig voor de raad. Want de scheiding van werkzaamheden is een hele dunne en als het erop aankomt trekken B&W vaak aan het langste eind, aangezien zij de steun van de coalitiepartijen hebben, plus een heel ambtenarenapparaat.
In principe kan de volksvertegenwoordiging elk moment over elk onderwerp het college ondervragen/ ter verantwoording roepen. Meestal gebeurt dit schriftelijk, soms mondeling tijdens een vergadering. Collegeleden vinden dat vervelend, lastig. Het stoort hen, want vaak heeft het college al lang hun eigen plannen klaar. Ambtenaren lopen wat dat betreft mijlen vooruit. Dan is het lastig, als de volksvertegenwoordiging ineens zegt: “Wacht eens even, waar zijn jullie mee bezig?” Elk lid van het college is verantwoordelijk voor zijn eigen portefeuille, maar ook voor het totale collegebeleid. Die verantwoordelijkheid vinden ze nogal eens lastig. Niemand zit te wachten om verantwoording af te moeten leggen. En vergeet niet, de volksvertegenwoordiger is de bron van de macht van de wethouder/burgemeester. Wat ik merk is dat er vaak denigrerend gedaan wordt over de verantwoording naar de raad en de burger, de bron van de macht.
Soms wordt gesuggereerd dat iets niet binnen de werkzaamheden van het college past. Alles past binnen het werkgebied van het college. Dat is soms ook zo bij brieven of stukken; ambtenaren ondertekenen dan in plaats van een collegelid, blijkbaar durft die dan geen verantwoordelijkheid te nemen. Het vertrouwen van de burger moet steen voor steen opgebouwd worden, in de openbaarheid, door de politiek. Het is zo laf, om je als collegelid te verschuilen achter een ambtenaar of andere instanties, of achter deskundigen, vaak onder het mom: “Wij wisten dit niet”. Je taak als bestuurders van deze stad is om alles te weten en je niet te laten verrassen.