Machtsstrijd
De onrust in het stadhuis is een ordinaire machtsstrijd. Bestuurders en ambtenaren hebben na de verkiezingen aan elkaar geroken en zijn tot de conclusie gekomen, dat ze het er maar mee moeten doen. Dat kan ook niet anders want wij kennen niet het Amerikaanse systeem van vriendjes die achter de nieuwe president aan het Witte Huis en de ministeries binnenhobbelen om daar de topbaantjes in te nemen. Loyaliteit verzekerd, aanhangers worden beloond.
Als je als ambtenaar lang op dezelfde stoel zit, verzamel je kennis en deskundigheid, waar de nieuwbakken bestuurder geen weet van heeft. "Bestuurders komen, bestuurders gaan, maar de ambtenaar blijft eeuwig bestaan." En zo is de wereld omgedraaid, niet de bestuurder heeft de macht, maar de ambtenaar. Daarom mislukken 9 van de 10 organisatieveranderingen en kosten ze te veel, want niet alleen de externe projectleider moet betaald worden, ook de interimmer, die de winkel draaiende houdt. Een ingrijpende reorganisatie betekent een productieverlies van een half jaar en pas na vier jaar zijn de eerste positieve effecten merkbaar. De negatieve al eerder.
Een volledige reorganisatie duurt 10 jaar, dan pas heeft iedere ambtenaar van de ouwe hap het veld geruimd en is vervangen door een nieuwe. De lakens opschudden wordt het ook wel genoemd. Nou geloof mij; het is meer dan wat lakens opschudden. Niet alle reorganisaties zijn een reorganisatie, maar worden wel zo genoemd omdat er anders geen gedwongen ontslagen kunnen plaatsvinden. En dat is vaak de enige manier om beweging in de organisatie te krijgen. Het gaat vaak niet om bezuinigingen, maar meestal om vastgeroeste verhoudingen. Want niemand vindt veranderen leuk. Je weet wat je hebt, niet wat je krijgt. Een cultuurverandering begint bij de top en gaat dan naar beneden. Elke topfunctionaris heeft een voorbeeldfunctie. Maar omdat de top te veel macht heeft wordt vaak begonnen met het middle management en vallen de grootste klappen bij het lagere personeel. De ontslagen ambtenaren krijgen een gouden handdruk om ze rustig te houden en achteraf blijken de totale kosten van de reorganisatie te hoog en de effecten te laag.
De Enschedese ambtenarencultuur was een afrekencultuur; hoge ambtenaren ontsprongen de dans en lagere ambtenaren werden aangepakt. Gevolg; iedereen is bang, terecht of onterecht. De laatste reorganisatie op het oude stadhuis is nog gaande, maar er is nu al meer personeel in dienst en meer inhuur dan voor de reorganisatie. De nieuwelingen, ambtenaar en bestuurder hebben zich inmiddels aangepast en hopen dat de storm binnenkort gaat liggen. Iedereen wil rust, rust, rust. Het is koud in de zwartmarmeren gangen van Friedhoffs stadhuis.