Stadscentra: afsluiten of niet?
ENSCHEDE - De afgelopen week is veel discussie ontstaan over het al dan niet afsluiten van stadscentra voor autoverkeer. Hoewel milieu-organisaties voorstander zijn van het weren van de auto in de centra, zijn ondernemers dit niet. Zo vreest Detailhandel Nederland dat het vaker afsluiten van stadscentra negatief uit zou pakken voor steden die al kampen met groeiende leegstand. Dat dit niet zo hoeft te zijn bewijst een stad als Enschede. Hoe pakte dit hier uit, en wat zien we elders in Twente?
Veel Enschedeërs van een bepaalde leeftijd kunnen het zich nog wel herinneren: vroeger was de Enschedese binnenstad open voor de auto. Wie het stadsarchief induikt kan mooie foto's vinden van de Oude Markt waar de auto's parkeerden. Of natuurlijk het Van Heekplein, wat met de toen nog doorgetrokken Boulevard 1945 ook fungeerde als parkeerplaats. Ook de omliggende straten waren tot in de jaren '80 vrij toegankelijk voor autoverkeer.
Koploper
Enschede probeerde in 1982 al om de auto beter in te passen; namelijk met een circulatiesysteem waarbij auto's slechts één kant op konden rijden. Niet verrassend had dit niet het gewenste effect; zeker op koopavonden en zaterdag waren er toch opstoppingen. In juni 1991 voerde Enschede een afsluiting van de binnenstad in als proef. De eerste gemeente van Nederland die dit deed. In een evaluatie van Van Dijk, Van Soomeren en Partners uit juni 1992 bleek al dat dit positief uitpakte: het woongenot voor binnenstadsbewoners nam toe (61 procent van respondenten zag verbetering) en ook winkelend publiek zag een betere sfeer in de stad na de afsluiting; 74 procent van ondervraagden destijds. Driekwart van de gewone Enschedese inwoners die benaderd werden voor het onderzoek zagen een verbetering. Een breed draagvlak dus, in ieder geval bij de inwoners van weleer.
Bredere context
De rest is geschiedenis; inmiddels weten we in Enschede niet meer anders. Ook de afsluiting van de Boulevard in 2001 riep aanvankelijk wat meer weerstand op, maar het huidige Van Heekplein ging er wel op vooruit ten opzichte van de oude situatie in de belevenis van veel Enschedeërs. Enschede heeft een modern centrum waar je opgelucht adem kunt halen en kunt wandelen zonder je druk te hoeven maken over snelverkeer. Uitdagingen zijn er ook; meer Enschedeërs kwamen op de fiets, waardoor er ook meer fietsnietjes en aanvankelijk voetgangersgebieden kwamen. De autodruk van bezoekende Duitse gasten zorgt nog wel eens voor uitdagingen in de schil rond het centrum, maar over het algemeen kunnen ook zij zich goed redden met de parkeergarages in het centrum.
Uitdaging
Als de Enschedese cijfers van toen en de belevenis van nu ook elders toepasbaar zijn, zou de vrees van winkeliers en anderen tegen afsluiting wel eens ongegrond kunnen zijn. Begrijpelijk is het wel; veel steden kampen met groeiende leegstand. Hoe zal dit uitpakken? In ieder geval Enschede toont aan dat het niet negatief hoeft te zijn.